Tha là người, ngã là ta. Tha ngã là một cặp âm dương, tương đồng với chủ khách và thể dụng. Đây là một mẩu chốt phân định trong Khâm thiên Môn. Cách xem phổ biến cho rằng cứ ngã cung là tốt, còn tha cung là xấu.
Tuy nhiên, tha ngã là yếu tố quan trọng, thế nhưng bố cục phi tinh kỳ phổ và tính chất Tinh diệu cũng quan trọng không kém.
Thông thường, tha cung là 6 cung: Di Phối Phụ Tử Nô Bào, ngã cung là 6 cung: Mệnh Tài Quan Điền Tật Phúc.
Có trường phái thay Phúc bằng Bào nhưng là số ít. Đa phần cho rằng cung Phúc là ngã cung, còn Bào là tha cung. vi Như vậy có trục Phúc Tài đều là ngã cung, trục Nô Bào đều là tha cung.
Cách xem tha ngã cung khá đơn giản.
Không cần biết Lộc Quyền Khoa Kỵ, cứ rơi vào ngã cung là ta chủ động, rơi vào tha cung là ta bị động. Rơi vào tha cung Nô Bào cũng là ta bị động tuy nhiên khi Hóa Kỵ rơi vào Nô Hoặc Bào thì không xung chiếu ngã cung cho nên được coi là ít nguy hại hơn.
Tùy theo việc coi trọng Lộc Kỵ hay Quyền Kỵ, mà muốn tổ hợp đó rơi vào ngã cung thay vì rơi vào tha cung. Nói chung tốt nhất là cả 4 Hóa tượng đều rơi vào ngã cung.
Các cung xuất phát phi hóa cũng phân ra ngã cung tha cung để luận. Ví dụ nếu là tha cung phi D nhập ngã cung, Nô bộc phi D nhập Tài bạch là bạn bè đang rút tiền của ta, bạn bè làm hao tổn kinh tế tài chính của ta. Còn nếu cũng là phi D nhập Tài bạch mà là Mệnh phi D nhập Tài bạch lại có nghĩa rằng ta dấn thân vào Tài bạch, ta đam mê kiếm tiền.
Cũng như vậy nếu mệnh là một ngã cung phi Kỵ nhập thê là ta lo cho vợ ta một cách thái quá, dẫn đến kiểm soát kìm kẹp và làm cô ấy mệt mỏi. Nhưng nếu như Nô là một tha cung phi Kỵ nhập thê thì tính là xung cung Quan lộc, có nghĩa là bạn bè ta làm hại làm xấu công việc của ta, chứ hiếm khi luận là bạn bè ta bào mòn hay rút tiền hay làm phiền vợ ta.
Vì nếu có thì cũng là câu chuyện của hai tha cung với nhau (nô và thê). Bất cứ một xét đoán nào cũng nên có mặt ngã cung thì mới đoán.
Còn nếu là hai ngã cung với nhau thì xét đoán đó là nội hàm của ta, nó nói lên tính cách quan điểm của ta nhiều hơn là hoàn cảnh. Ví dụ, Tài bạch phi Kỵ nhập Điền trạch, thì luận là tiền mặt quy về bất động sản, hay ta tích lũy tiền mặt để mua bất độn
Giống như ngoài đời thực, nếu hàng xóm cãi nhau với ta thì đó là chuyện quan trọng cần xét, còn nếu hàng xóm cãi nhau với hàng xóm thì đó là chuyện chưa cần xét. Xét trên quan điểm tha ngã, cái gì là ngã được thiên vị hơn cái gì là tha. Cũng như ở đời thực, con ta nghịch thì đó là con ta hiếu động còn nếu con nhà hàng xóm nghịch thì đứa đó là mất dạy.
Điều này nghe có vẻ chướng tai, nhưng khi phân trong ngoài, chủ khách, tha ngã thì buộc phải vậy. Cái gì thuộc về ta phải tốt, ngã có gây hại cho tha đó là tốt, ngược lại cứ tha gây hại cho ngã là xấu. Điều này rõ ràng và hiệu quả đến mức nhiều trường phái chỉ xét tha ngã để quyết định tốt xấu đúng sai.
Khâm Thiêm Tứ Hóa Dễ Hiểu _ Alex Alpha